Những Ngôi Sao Eger - Gárdonyi Géza

Là tiểu thuyết nổi tiếng và được biết đến rộng rãi nhất của Hungary, Những ngôi sao Eger là bài ca bi tráng của nhân dân Hungary chống lại cuộc xâm lược của quân Thổ Nhĩ Kỳ. Tác phẩm kể về cuộc vây hãm ngôi thành Eger, nơi chỉ có độ hai ngàn dân, bị nguy khốn giữa đạo quân Thổ khổng lồ, đầy nhuệ khí trong sự thờ ơ không cứu viện của triều đình. Ngời sáng giữa những đau thương, mất mát là lòng dũng cảm, là trí tuệ phi thường, là tinh thần bất khuất của mỗi một con dân trong thành, từ người già đến thiếu niên, từ phụ nữ chân yếu tay mềm đến những người nông dân chưa quen tên đạn. Từng chi tiết của cuộc chiến được miêu tả tỉ mỉ, chính xác và sinh động, tái diễn lại dấu ấn lịch sử năm nào, đến nỗi gập trang sách lại vẫn còn như vang vọng tiếng đại bác, tiếng hô xung trận cùng lời thề quyết tử.

“Trăm năm sau ư? Thế gian còn nhớ gì đến mặt mũi chúng ta nữa!” – Không đâu, ngài Dobó ạ, nay thế gian vẫn mãi nhắc về “những ngôi sao Eger”.

Thông tin tác giả: Gárdonyi Géza (1863 – 1922) là một nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch tên tuổi của Hungary. Xuất thân từ một gia đình thợ rèn, trước khi bước vào nghề viết ông dạy học nhiều năm ở nông thôn. Thời kỳ này, ông viết tác phẩm Ngọn đèn (A lámpás, 1895) tạo được dấu ấn nhất định. Nhưng chỉ tới năm 1897, khi chuyển đến sống tại Eger – một thành phố xinh đẹp và yên tĩnh, ông mới tập trung toàn bộ tinh thần cho các sáng tác của mình và được mệnh danh là “ẩn sĩ Eger”.

Nhà thơ Hungary Juhász Gyula từng ca ngợi văn nghiệp của Gárdonyi Géza: “Ông không kế thừa ai và cũng không ai bắt chước ông.” Quả vậy, ông đã tạo nên những điểm sáng rất riêng cho nền văn học Hungary với nhiều danh tác như Những ngôi sao Eger (Egri csillagok, 1901), Tâm hồn bí ẩn (A láthatatlan ember, 1902), Nàng Ida (Ida regénye, 1924)... Trong đó, Những ngôi sao Eger là tác phẩm xuất sắc, giàu sức sống nhất, hiện đã được dịch ra gần 20 thứ tiếng trên toàn cầu.

Thông tin dịch giả: Lê Xuân Giang (sinh năm 1937) sinh ra tại đất học Hà Tĩnh. Thập niên 50 –60 thế kỷ trước, Lê Xuân Giang theo học trường Đại học Bách khoa Budapest (Hungary) và tốt nghiệp khoa Chế tạo máy. Thế nhưng khi trở về nước sự nghiệp của ông lại rẽ hướng: trở thành người đầu tiên chuyển ngữ các tác phẩm Hungary từ nguyên bản. Dịch phẩm đầu tay Những ngôi sao Eger ấn hành năm 1972 của ông lập tức tạo nên một hiện tượng xuất bản. Trong sự nghiệp, ông đã chuyển ngữ thành công nhiều tác phẩm văn học cổ điển và hiện đại Hungary như Hai mươi giờ (Húsz óra), Con trai người có trái tim đá (A kőszívű ember fiai), Nero – nhà thơ bạo chúa (Nero, a véres költő), Triển lãm hoa hồng (Rózsakiállítás), Bảy xu (Hét krajcár)... Những cống hiến của ông đã được ghi nhận bằng Giải Déry Tibor (1990) và Huân chương Chữ thập Vàng (2011) – một trong những phần thưởng cao quý nhất của nhà nước Hungary.